- Βιολογία, βιοϊατρική, βιοπληροφορική στον καπιταλισμό του 21ου αιώνα: Κριτικές προσεγγίσεις Η σύγχρονη βιολογία, μετά και τους μετασχηματισμούς που υπέστη κατά τον 20ό αιώνα, αλληλεπιδρά καθοριστικά με τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις των τελευταίων δεκαετιών και την αστική ιδεολογία, γεγονός που αποδεικνύεται τόσο από τις ίδιες τις επιστημολογικές συγκροτητικές αρχές του κυρίαρχου επιστημονικού της παραδείγματος, όσο και από την κατεύθυνση και παραγωγή της επιστημονικής έρευνας και των –κερδοφόρων– […]
- Μια νέα κοινωνιοκεντρική βιολογία αλληλεπίδρασης μεταξύ βιολογικά ισότιμων ατόμων και περιβάλλοντος Τί είναι ζωή και άνθρωπος; Η απάντηση προϋποθέτει την επιστημονική αποκαθήλωση της ευρέως διαδεδομένης γονιδιοκεντρικής αντίληψης περί τυφλής εξάρτησης του ανθρώπου από τα «εγωιστικά γονίδιά» του. Αυτή η αντίληψη επιβλήθηκε στη βιολογία από τις οικονομικές ελίτ από τη δεκαετία του 1920 με τη δημιουργία της μοριακής βιολογίας, ώστε να αιτιολογήσουν την οικονομικο-πολιτική εξουσία τους ως […]
- Εξατομικευμένη ιατρική, γονιδιωματική και βελτιστοποίηση: Μνημεία νεοφιλελευθερισμού Η μελέτη αυτή αναπτύσσει την άποψη ότι συγκεκριμένες εξελίξεις στη βιολογία και την ιατρική δεν είναι παρά το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της σύγχρονης νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας καθώς επιδιώκει να «εμπορευματοποιήσει τα πάντα». Συνδυάζει την έκφραση της δικής μας άποψης ότι η νεοφιλελεύθερη σκέψη δεν θα έπρεπε να κατευθύνει τις δομές της επιστημονικής έρευνας και τα συστήματα παροχής […]
- Εγκέφαλος και γλώσσα, αλληλεπίδραση με το περιβάλλον και αλλαγή Ένα από τα βασικά πεδία ιδεολογικής αντιπαράθεσης ανάμεσα στην αστική και την εργατική ιδεολογία είναι η φύση του ανθρώπου, και πιο συγκεκριμένα το κατά πόσον η συμπεριφορά του, ο χαρακτήρας του και η προσωπικότητά του είναι στοιχεία που είναι προκαθορισμένα ή υπόκεινται σε διαμόρφωση. Στην πλειονότητα των αστικών προσεγγίσεων «ο άνθρωπος γεννιέται», η φύση του […]
- Βιολογία, υπολογιστές, μαθηματικά: Οι ταραχώδεις σχέσεις τους στον σύγχρονο καπιταλισμό Η βιολογία για πολλά χρόνια αντιμετωπίστηκε, τόσο από τους ερευνητές που εργάζονται εντός της όσο και από τους παρατηρητές της, ως η πιο περιγραφική από τις θετικές επιστήμες και η δυσκολότερη σε μια μαθηματικοποίηση, όπως αυτή που έλαβε χώρα στη φυσική κατά τις αρχές του 20ού αιώνα. Παράλληλα, η συνεχής συσσώρευση νέων αποτελεσμάτων και οι […]
- Γενετική μηχανική: Νέο πεδίο κερδοφορίας του κεφαλαίου Στην παρούσα μελέτη θα γίνει μια προσπάθεια, κατ’ αρχήν, απαντήσεων στα μεγάλα ερωτήματα που τίθενται καθημερινά στο χώρο της γεωργικής παραγωγής και των τροφίμων και όχι μόνο. Σε γενικές γραμμές τα ερωτήματα είναι: Ποιες θα είναι οι συνέπειες της μετατροπής συνολικά και καθολικά του γενετικού υλικού από κοινό πλουτοπαραγωγικό πόρο σε ατομική ιδιοκτησία μερικών πολυεθνικών; […]
- Νέες τεχνολογίες (ΝΤ), κεφαλαιοκρατία και εργατική τάξη Συνήθως για τις εξελίξεις που ακολουθούν την εισαγωγή νέων καινοτόμων τεχνολογιών στην παραγωγή κι εν γένει την οργάνωση των ιδιωτικών επιχειρήσεων και του κράτους, είθισται να χρησιμοποιείται η λέξη «επανάσταση». Είναι γεγονός ότι τον όρο Βιομηχανική Επανάσταση τον χρησιμοποίησε ο Ένγκελς, ωστόσο πρέπει να είμαστε μάλλον επιφυλακτικοί στη χρήση του και να τον χρησιμοποιούμε με […]
- Ο Λέων Τολστόι και η δύναμη του σκότους Αφού έχει ήδη παραδώσει στο μεγάλο κοινό τα εμβληματικά έργα του, Πόλεμος και ειρήνη (1869) και Άννα Καρένινα (1877), ο Λέων Τολστόι καταθέτει το θεατρικό του έργο, Η δύναμη του σκότους ή, σύμφωνα με παλαιότερη μετάφραση του έργου, Το κράτος του ζόφου (1886). Το έργο αυτό θεωρήθηκε από τους ανά τον κόσμο τολστοϊστές το σημείο […]
- «Φυσικές καταστροφές» και καπιταλιστική βαρβαρότητα Τα ξημερώματα της 15ης Νοεμβρίου η δυτική Αττική επλήγη όχι από κάποια τροπική καταιγίδα ή τυφώνα, αλλά από μια έντονη νεροποντή, ωστόσο σε προβλέψιμα εποχικά πλαίσια. Παρ΄ όλα αυτά, ο απολογισμός ήταν τραγικός με 23 νεκρούς και δυσθεώρητου κόστους υλικές ζημιές. Η εξέλιξη ενός σχετικά προγνώσιμου –και μάλιστα στη συγκεκριμένη περίπτωση, περιοδικά εμφανιζόμενου καιρικού φαινομένου, […]
- Από τον Robin Hood στον Hood Robin: Ανισότητες στον σύγχρονο καπιταλισμό Το ζήτημα των ανισοτήτων έχει αποτελέσει ένα από τα πιο παλιά προβλήματα που έχουν ταλανίσει την πολιτική οικονομία. Οι θεωρίες –γύρω από τις οποίες περιστρέφεται ακόμα και σήμερα ο επιστημονικός λόγος για την ανισότητα– αναπτύχθηκαν περίπου από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα, σε μία περίοδο κατά την οποία η ίδια η διαδικασία δημιουργίας των […]
- Γεωστρατηγικές αναταράξεις και πολεμικοί κίνδυνοι Οι ηγέτες των ιμπεριαλιστών, μεγάλων και μεσαίων, συμπεριφέρονται κυνικά όσο αισθάνονται ότι είναι ισχυροί. Και απροκάλυπτα κυνικά και ωμά όταν καταλαβαίνουν ότι δεν είναι καιρός για διπλωματικές αβρότητες και φιλοφρονήσεις, αλλά μια εποχή στην οποία επαναχαράσσονται βίαια τα σύνορα, οι ζώνες επιρροής και κερδοφορίας και οι ισορροπίες ανάμεσά τους. Μια τέτοια ακριβώς εποχή ζούμε σήμερα, […]
- Αστικές προσεγγίσεις για την Οκτωβριανή Επανάσταση εκατό χρόνια μετά Η ελληνική αστική σκέψη στην ερμηνεία και αξιολόγηση της Οκτωβριανής Επανάστασης ακολουθεί, σε γενικές γραμμές, τις συντεταγμένες της παγκόσμιας αστικής σκέψης. Ακολουθεί τις πιο ακραίες τάσεις της αστικής ανάλυσης με πλεονάζουσα ρηχότητα, σχηματοποίηση και ακραίο αντικομμουνισμό. Στο πλαίσιο αυτό κινείται και η συσχέτιση του Οκτώβρη με το κομμουνιστικό κίνημα στην Ελλάδα με κλειδί ερμηνείας την […]
- Μαρξισμός, αναπηρία και εκπαίδευση Το ζήτημα της ιδεολογίας αφορά στους τρόπους με τους οποίους διαμορφώνονται και μετασχηματίζονται, οι ιδέες, οι έννοιες, οι αναπαραστάσεις και η συνείδηση. Η επικράτηση συγκεκριμένων ιδεών, μιας συγκεκριμένης δηλαδή κυρίαρχης ιδεολογίας, νομιμοποιεί την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων, αλλά και αφαιρεί από τα υποκείμενα τη δυνατότητά τους για ανάληψη δράσης και αλλαγή/ανατροπή της συγκεκριμένης τάξης πραγμάτων. Με […]
- Οι παράλληλες δομές της ατομικής και κοινωνικής ανάπτυξης Ο Σοβιετικός ψυχολόγος Λεβ Βιγκότσκι (Lev Vygotsky) θεωρείται ο «Μότσαρτ της ψυχολογίας» (Toulmin, 1978) και «ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς θεωρίας του πρώτου μισού του 20ού αιώνα» (Bruner, 1987). Παρ’ ότι ολοκλήρωσε το έργο του στις δεκαετίες του 1920 και του 1930, ως απόδειξη της δύναμης της θεωρητικής παραγωγής του, οι θεωρίες και τα ευρήματά […]
- Χαιρετισμός στον Φερνάντο Πεσσόα
- Σοφία Κολοτούρου – Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2016 Η Σοφία Κολοτούρου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1973. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης. Πήρε το πτυχίο της το 1998 και στη συνέχεια ειδικεύτηκε επί πενταετία στην κυτταρολογία στα νοσοκομεία Πανεπιστημιακό Ηρακλείου Κρήτης και «Άγιος Σάββας» Αθηνών. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με μεταφράσεις και επιμέλειες ιατρικών βιβλίων (αφού πρώτα παρακολούθησε σχετικά σεμινάρια) και ακόμη […]
- Αλεξάντρ Μπογκντάνοφ – Η προλεταριακή κουλτούρα ως τεχνούργημα Ο Α. Μπογκντάνοφ (A. Bogdanov) υιοθετεί εξαρχής μια επιφυλακτική στάση απέναντι στην Οκτωβριανή Επανάσταση, θεωρώντας ότι η εργατική τάξη της Ρωσίας την περίοδο που οι μπολσεβίκοι καταλαμβάνουν τα Χειμερινά Ανάκτορα είναι ανίκανη να φέρει σε πέρας τα οργανωτικά καθήκοντα του σοσιαλισμού, να οικοδομήσει τη σοσιαλιστική κοινωνία, αφού δεν είχε συγκροτήσει εκ των προτέρων τη δική […]
- Αναζητώντας τις θεωρητικές αφετηρίες των διαφορετικών απαντήσεων για το επαναστατικό υποκείμενο Αριστερό ημισφαίριο: Μια χαρτογραφία της νέας κριτικής σκέψης του Rasmig Keucheyan Ο Ρασμίγκ Κεσεγιάν (Rasmig Keucheyan), διδάκτορας Κοινωνιολογίας και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Paris IV), σε ένα βιβλίο 442 σελίδων καταφέρνει να παρουσιάσει μια χαρτογράφηση της σύγχρονης συνεισφοράς της κριτικής σκέψης και των αντίστοιχων θεωριών συγκρότησής της. Το βιβλίο παρουσιάζει τον βασικό πυρήνα των […]
- Αλλοτρίωση και κοινωνικός έλεγχος στον καπιταλισμό του 21ου αιώνα Η Εικονική Αυτοκρατορία: Η αποικιοποίηση του φαντασιακού και ο κοινωνικός έλεγχος, του Renato Curcio H Εικονική Αυτοκρατορία του Renato Curcio αποτελεί μια πολύ συμπυκνωμένη ανάλυση για τα κοινωνικά δίκτυα, που μας υπενθυμίζει πως εξίσου σημαντικό με τη βάση της κοινωνίας είναι και το εποικοδόμημα. Ζούμε σε μια ενδιαφέρουσα εποχή, καθώς η εξέλιξη της τεχνολογίας σε […]
- Οκτωβριανή Επανάσταση – Η κορυφαία και εμβληματική μάχη ενός πολέμου που συνεχίζεται μέχρι σήμερα Η Ρωσική Επανάσταση του Γιώργου Μαργαρίτη Την προηγούμενη χρονιά στη χώρα μας μια σειρά νέες εκδόσεις για την Οκτωβριανή Επανάσταση προστέθηκαν σε παλιότερες, κλασικές. Αυτό το γεγονός από μόνο του δείχνει την ακτινοβολία του Οκτώβρη παρά τη σημερινή κατάσταση του κομμουνιστικού κινήματος. Την ίδια στιγμή ανεβαίνει ο πήχης για κάθε νέο βιβλίο ιστορίας γι’ αυτό […]
- Έξοδος από την ελληνική κρίση ή στο ίδιο έργο θεατές; Βαδίζοντας προς τα τέλη του 2017 η Ελλάδα διανύει το ένατο έτος καπιταλιστικής κρίσης (από το 2008) και το έβδομο έτος (από το 2010) σιδεροδέσμια στα Προγράμματα Οικονομικής Προσαρμογής (ΠΟΠ), που η ελληνική αστική τάξη (από υποδεέστερη θέση) συνομολόγησε με τους ξένους πάτρωνές της (δηλαδή την ΕΕ και τις ΗΠΑ). Σ’ αυτή τη χρονική περίοδο […]
- Πλαισιώνοντας τον φεμινισμό: Διαιρέσεις φύλου, εθνότητας και τάξης α «Η γυναικεία αλληλεγγύη είναι ισχυρή». Ωστόσο, η «γυναικεία αλληλεγγύη» μπορεί να είναι παραπλανητική, αν δεν νοηματοδοτηθεί. Οι μαύρες, οι μετανάστριες και οι γυναίκες των μειονοτήτων υπήρξαν συνολικά αόρατες στο φεμινιστικό κίνημα στη Βρετανία και στη βιβλιογραφία γύρω από τις φεμινιστικές ή τις γυναικείες σπουδές. Η εργασία αυτή επιχειρεί να διερευνήσει το ζήτημα της αλληλεξάρτησης […]
- Οι σύγχρονες αναπαραστάσεις για τον Ιωάννη Καποδίστρια και μια ανατομία της διακυβέρνησής του Το κείμενο επιχειρεί να συμβάλει στην ανανέωση της πρόσληψης της Ελληνικής Επανάστασης στην ελληνική Αριστερά με βάση τις σύγχρονες τάσεις της ιστοριογραφίας. Προσπαθεί να ιστορικοποιήσει και να αποδομήσει την ευρεία αποδοχή του προσώπου του κυβέρνητη Ιωάννη Καποδίστρια αναζητώντας τις πολιτικές και ιδεολογικές συνδηλώσεις της. Επίσης, αποπειράται να αποδομήσει κυρίαρχες προσλήψεις της Ελληνικής Επανάστασης που υποτιμούν […]
- Περιεχόμενα έκτου τεύχους Τετράδια Μαρξισμού, 06 άνοιξη 2018, με αφιέρωμα στη Βιολογία, Βιοτεχνολογία, Βιοπληροφορική.
- Editοrial – Θετικές επιστήμες και μαρξισμός στον καπιταλισμό του 21ου αιώνα Είναι σύνηθες στο πλαίσιο της πολεμικής της αστικής σκέψης και των διαφόρων παραλλαγών της ενάντια στη μαρξιστική θεωρία να εκτοξεύεται η κατηγορία περί πεπαλαιωμένων αντιλήψεων που έχουν ξεπεραστεί από την πραγματικότητα και τις τεχνολογικές/κοινωνικές εξελίξεις, γεγονός που καθιστά ανεπαρκές το μεθοδολογικό εργαλείο της υλιστικής αντίληψης και, συνακόλουθα, της πάλης των τάξεων. Μια παραπλήσια κριτική, πιο […]
