- Η διαλεκτική της ηγεμονίας Η γκραμσιανή έννοια της ηγεμονίας έχει αποκτήσει μεγάλη επιρροή σε ένα μεγάλο εύρος ανθρωπιστικών, κοινωνικοεπιστημονικών και ιστορικών ακαδημαϊκών πειθαρχιών διεθνώς, για να μην αναφέρουμε τη σχεδόν μυθική διάσταση, που έχει λάβει στην πρακτική εφαρμογή της μάχιμης πολιτικής τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές πλαίσιο. Αντιπροσωπεύει μια μοναδική «επιτυχία» του λεξιλογίου της μαρξιστικής παράδοσης, καθώς […]
- Η θεωρία της ηγεμονίας του Αντόνιο Γκράμσι Αν και τα πρώιμα γραπτά του Γκράμσι (Gramsci) προμηνύουν την ιδέα της ηγεμονίας, η έννοια εκτίθεται εκτενώς στην πραγματικότητα μόλις στα Τετράδια της Φυλακής. Ως καταγόμενος από τη Σαρδηνία, ο Γκράμσι γνώριζε σαφώς ότι η Ιταλία ήταν από σημαντικές απόψεις μια «προ-νεωτερική» χώρα στην περιφέρεια του καπιταλιστικού κόσμου, με μια αστική τάξη, που είχε αποδειχθεί […]
- Ο Γκράμσι και το ζήτημα της οργάνωσης Το ερώτημα της οργάνωσης επανέρχεται στην ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος σε κάθε συγκυρία όπου αναδεικνύονται νέες δυνατότητες για την επαναστατική πολιτική. Στις σημειώσεις που ακολουθούν θα σταθώ στην πρωτοτυπία των θέσεων του Αντόνιο Γκράμσι πάνω σε αυτό το ζήτημα, παίρνοντας ως αφετηρία μια σειρά από τοποθετήσεις, παλαιότερες και πιο πρόσφατες. Λίγα κείμενα έχουν λοιδωρηθεί στην […]
- Κριτική εξέταση βασικών αντιλήψεων του Αντόνιο Γκράμσι: Υπάρχει άποψη Γκράμσι; Το προκλητικό, ρητορικό προφανώς, ερώτημα τίθεται για διττό λόγο: Λόγω της αντινομικότητας βασικών θέσεων του Γκράμσι, όπως προσφυώς τις προσδιορίζει ο Πέρι ‘Αντερσον (Perry Anderson), αλλά και άλλοι αναλυτές· και το κυριότερο, γιατί αυτή η αντινομικότητα είναι πρόσφορη στη συνειδητή ή όχι ιδεολογική ιδιοποίηση από διαφορετικά και αντίπαλα ρεύματα. ‘Αλλα, όπως ο […]
- Οι Θέσεις της Λυών και οι Θέσεις του Μπλουμ Μιλώντας κανείς για «δυτικό μαρξισμό», όπως η κωδικοποίηση του Άντερσον (Anderson, 1976) επέβαλε στην ακαδημαϊκή και πολιτικοθεωρητική δημοσιότητα, κερδίζοντας μια χρήσιμη ταξινομητική κατηγορία, κινδυνεύει εντούτοις να χάσει μία χρήσιμη διάσταση: αυτή της στενής σχέσης πρακτικών (με την έννοια της άμεσης πολιτικής δράσης) και θεωρητικών ενδιαφερόντων σε πολλούς από τους κλασικούς του λεγόμενου δυτικού μαρξισμού. Η […]
- Επαναστατικός πόλεμος θέσεων Μια από τις πιο σημαντικές αντιθέσεις της εποχής μας είναι εκείνη ανάμεσα στην αντικειμενική δυνατότητα υπέρβασης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και διαμόρφωσης μιας κομμουνιστικής οργάνωσης της κοινωνίας, δίχως πολέμους, οικολογική καταστροφή, εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και αποξένωση και από την άλλη της μη διεκδίκησης αυτής της δυνατότητας από τον υποκειμενικό παράγοντα. Το πρόβλημα αυτό δεν […]
- Η σκέψη-προτροπή του νεαρού Γκράμσι Στις 11 Φεβρουαρίου 1917, δημοσιεύεται στο Τορίνο ένα σύντομο φυλλάδιο ενός νέου διανοούμενου και μαχητικού σοσιαλιστή. Ο Αντόνιο Γκράμσι [Antonio Gramsci], που ήδη ήταν 26 χρονών, δημοσιογράφος της εφημερίδας Avanti!, καθημερινής εφημερίδας του Ιταλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, δημοσιεύει το πρώτο του πρωτότυπο γραπτό, το μοναδικό τεύχος της La Città futura, που έρχεται ως απάντηση σε ένα […]
- Εισαγωγικό Αφιερώματος Α’: Ο Γκράμσι ως θεωρητικός της ηγεμονίας Δεν είχε, πράγματι, άδικο ο Άγγελος Ελεφάντης -και δεν είναι ασφαλώς ο μόνος- όταν, στην επέτειο των 70 χρόνων από το θάνατο του Ιταλού κομμουνιστή ηγέτη, εκτιμούσε, αναφερόμενος στην «επέτειο μιας απουσίας», ότι «το έργο του Γκράμσι, ώς τις αρχές της δεκαετίας του 1970, έμεινε άγνωστο στον τόπο μας. Το ελληνικό αριστερό κίνημα, σε όλες […]
