Τετράδια Μαρξισμού

Οι θεωρητικές προϋποθέσεις του ναζιστικού οράματος για την παιδαγωγική Το ναζιστικό φαινόμενο για να γίνει κατανοητό πρέπει να τοποθετηθεί στη βάση μιας ευρύτερης κοσμοθεωρητικής θεμελίωσης. Οι ρίζες του ναζισμού για την ανωτερότητα της φυλής, το μυστικισμό των εθνοφυλετικών σχέσεων και το μιλιταρισμό αγγίζουν ένα ευρύ φάσμα θεωρητικών παραδόσεων, οι οποίες ερμηνεύουν την ιστορικότητα του φαινομένου. 6093 λέξεις 14/05/2020
Η νέα γερμανική νοοτροπία Ο Γερμανός στοχαστής προσεγγίζει και αναλύει κριτικά τα ιδιαίτερα πολιτιστικά στοιχεία που αποτελούν θεμέλιο αλλά και συνέπεια της κυριαρχίας του εθνικοσοσιαλισμού στη Γερμανία 9871 λέξεις 14/05/2020
Φασισμός και Ακροδεξιά: ταξικές στρατηγικές, συμπληρωματικές και αυτόνομες Ο φασισμός χτες και η Ακροδεξιά σήμερα αποτελούν διακριτές στρατηγικές στο στρατηγικό πεδίο του καπιταλιστικού κράτους: δευτερεύουσες και αυτόνομες έναντι των στρατηγικών των κυρίαρχων αστικών κομμάτων, συγκλίνουσες όμως και συμπληρωματικές ως προς αυτά. 9686 λέξεις 14/05/2020
Θεωρίες για την πατριαρχία και την κοινωνική αναπαραγωγή Την τελευταία δεκαετία έχει αναζωπυρωθεί σε τμήματα του φεμινιστικού κινήματος το ενδιαφέρον για τον μαρξισμό. 8523 λέξεις 06/05/2020
Η θεολογία που αναζήτησε την απελευθέρωση Κριτική ανάλυση των ιδεών του Γκουστάβο Γκουτιέρρες στο βιβλίο του, Θεολογία της απελευθέρωσης 5989 λέξεις 06/05/2020
Editorial – Σύγχρονο αστικό κράτος: «Όλα τριγύρω αλλάζουν και όλα τα ίδια μένουν» Η νεοφιλελεύθερη μετάλλαξη της αστικής δημοκρατίας επιβεβαιώνει ότι μόνον η κοινωνική επανάσταση και η σύγχρονη σοσιαλιστική-προλεταριακή δημοκρατία μπορούν να συμβάλλουν σε ένα σχέδιο υπέρβασης αυτής της εφιαλτικής κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας θέτοντας ως στόχο την καθολική χειραφέτηση και τον κομμουνισμό. 2605 λέξεις 04/05/2020
Περιεχόμενα 11ου τεύχους Τετράδια Μαρξισμού, τεύχος 11 χειμώνας 2019, με Αφιέρωμα: Κράτος, πολιτικό σύστημα και μορφές χειραγώγησης 893 λέξεις 25/12/2019
Η συμβολή του αναθεωρητισμού στην απενοχοποίηση και άνοδο του φασισμού Η συντριπτική ήττα του φασισμού στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τα αισθήματα αποτροπιασμού που γεννήθηκαν στην ανθρωπότητα απ’ τη γενοκτονία που εξαπέλυσε εις βάρος κοινωνικών και εθνικών ομάδων, τις οποίες οι Ναζί θεωρούσαν κατώτερες και επικίνδυνες, δημιούργησαν την εντύπωση ότι ο φασισμός είχε τεθεί πλέον εκτός ιστορίας. 3876 λέξεις 14/12/2019
Τι είναι o Τραμπ; Οι συζητήσεις γύρω από την πολιτική του Τραμπ και άλλων ηγετών της νέας Δεξιάς έχουν οδηγήσει σε μια έκρηξη αναζήτησης ιστορικών αναλογιών, με την εμπειρία της δεκαετίας του 1930 να πρωτοστατεί σε αυτήν την προσπάθεια 11312 λέξεις 14/12/2019
Για μια ορθή εκτίμηση της κρίσης Το κείμενο αποτελεί κεφάλαιο από το βιβλίο To AfD: Αναλύσεις, Υπόβαθρα, Αντιθέσεις (Die AfD. Analysen – Hintergr¨unde – Kontroversen), το οποίο κυκλοφόρησε το 2017 από τις εκδόσεις Berlin: Bertz+Fischer. 9109 λέξεις 13/12/2019
Βαθύ μπλε σχεδόν μαύρο Στο παρόν άρθρο θα επιχειρήσουμε μια σύντομη παρουσίαση της πρώτης πενταετίας (1963-1968) του μαρξιστικούλενινιστικού κινήματος στην Ελλάδα. 7102 λέξεις 12/12/2019
Η Αναγέννηση της «Συνεπούς Αριστεράς» και η αναγκαιότητα για ανασύσταση του κομμουνιστικού κινήματος Στο παρόν άρθρο θα επιχειρήσουμε μια σύντομη παρουσίαση της πρώτης πενταετίας (1963-1968) του μαρξιστικούλενινιστικού κινήματος στην Ελλάδα. 6576 λέξεις 10/12/2019
Περί της «ιδιαιτερότητας» της τέχνης To παρόν κείμενο με τίτλο Περί της «ιδιαιτερότητας» της τέχνης (ρωσικά: О «СПЕЦИФИКЕ» ИСКУССТВА) στην πραγματικότητα αποτελεί την πρώτη γραπτή συμμετοχή του γνωστού σημαντικού Σοβιετικού φιλοσόφου Ε. Β. Ιλιένκοφ στη συζήτηση με αναφορά στα βασικά προβλήματα της αισθητικής. 5639 λέξεις 09/12/2019
Αφιέρωμα στον αγωνιστή κομμουνιστή μουσικό «Αλέξη»: Αλέκος Ξένος (1912-1995) (Α’ μέρος) Στα δύο μέρη της μελέτης αυτής για τον συνθέτη της Αντίστασης, Αλέκο Ξένο, δεν γράψαμε μια βιογραφία ακόμη, αλλά μια πλατύτερη γνωριμιά δίνοντας βάρος σε κεφάλαια του έργου του, κυρίως δίνοντας μεγαλύτερη προσοχή στην πορεία του μέσα στις ορχήστρες μας και στους μεγάλους συνδικαλιστικούς αγώνες που έδωσε σ’ ολόκληρο το βιός του. 12595 λέξεις 09/12/2019
Οι Άθλιοι του Β. Ουγκώ: Ένα γερασμένο «κοινωνικό ευαγγέλιο»; Οι Άθλιοι είναι ένα βιβλίο μόνο για νέους; Αξίζει τον κόπο να διαβάζεται στις μέρες μας; Τι έχει να μας πει σήμερα ο συγγραφέας του για τον οποίο ο Μπρετόν είπε: «Ο Ουγκώ είναι υπερρεαλιστής όταν δεν είναι βλάκας» και ο Ζιντ όταν ρωτήθηκε: «Ποιος είναι ο μεγαλύτερος ποιητής της Γαλλίας;» απάντησε: «Ο Ουγκώ, αλλοίμονο!» 1943 λέξεις 08/12/2019
Μνημη Γιάννη Μπεχράκη. Επάγγελμα: Φωτορεπόρτερ -Πολεμικός Ανταποκριτής Ο Γιάννης Μπεχράκης (1960 – 2 Μαρτίου 2019) Έλληνας φωτορεπόρτερ και επικεφαλής του φωτογραφικού τμήματος του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters στην Ελλάδα. Γεννήθηκε το 1960 στην Αθήνα. Σπούδασε φωτογραφία στο Athens School of Arts and Technology και στο πανεπιστήμιο στο Λονδίνο. 620 λέξεις 08/12/2019
Έβαλντ Βασίλιεβιτς Ιλιένκοφ – Η διαλεκτική του αφηρημένου και του συγκεκριμένου στο Κεφάλαιο του Μαρξ Ο φιλόσοφος και μαθητής του Έβαλντ Βασίλιεβιτς Ιλιένκοφ (1924-1979), Λ. Κ. Ναουμένκο, σε άρθρο του για αυτόν το 2005, μεταξύ άλλων, έγραφε: «Ο Ιλιένκοφ εργαζόταν με ένα διαφορετικό “διανοητικό υλικό” απ’ ό,τι η επίσημη φιλοσοφία. 11603 λέξεις 06/12/2019
Παρατηρήσεις σχετικά με το φύλο Στο άρθρο αυτό η συγγραφέας ασχολείται με τη σχέση πατριαρχίας και καπιταλισμού. Αρχικά, παραθέτει τις τρεις κατά τη γνώμη της διαφορετικές θέσεις που έχουν παρουσιαστεί από μαρξιστές/τριες και φεμινιστές/ριες ακαδημαϊκούς για τη σχέση καπιταλισμού και έμφυλης καταπίεσης. 8442 λέξεις 06/12/2019
Η διαχρονικότητα ενός βιβλίου «Για ποιο λόγο αυτή τη στιγμή μια μελέτη για τον φασισμό; Νομίζω ότι η μελέτη αυτή λόγω της επικαιρότητας του προβλήματος ανταποκρίνεται σε μια πολιτική ανάγκη. Πραγματικά, πριν από μερικά χρόνια το ζήτημα του φασισμού και των άλλων μορφών δικτατορίας έμοιαζε ν΄ απασχολεί μόνο μια κάποια ακαδημαϊκή ιστοριογραφία, που και αυτή, άλλωστε, έμενε παραγκωνισμένη στο περιθώριο της ιστορίας» αναρωτιόταν και συμπέραινε ο Πουλαντζάς (2006: 9) στην εισαγωγή του Φασισμός και Δικτατορία και αν κάποιος δεν γνώριζε πότε γράφτηκε το συγκεκριμένο βιβλίο θα μπορούσε να υποθέσει πως μιλάει για το σήμερα, γεγονός που καταδεικνύει όχι μόνο τη διαχρονικότητά του, αλλά και στη σπουδαιότητά του. 1285 λέξεις 05/12/2019
Συζητώντας για τη διαμόρφωση της εργατικής τάξης Με καθυστέρηση δεκαετιών κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις του ΠΙΟΠ το βιβλίο του Edward Palmer Thompson The Making of English Working Class με τον τίτλο Η συγκρότηση της αγγλικής εργατικής τάξης. Πρόκειται για ένα από τα πιο επιδραστικά βιβλία στην παγκόσμια ιστοριογραφία και ιδιαίτερα στην ιστοριογραφία του εργατικού και συνδικαλιστικού κινήματος και της θεωρίας των κοινωνικών τάξεων. 1310 λέξεις 05/12/2019
Μιλώντας στα παιδιά για την ξενοφοβία, τη διαφορετικότητα και την αλληλεγγύη Η απρόσμενη εμφάνιση στην κοινότητα της Ρεματιάς ενός παπαγάλου, του Σαν Αλ Σουρ, που καταφθάνει εκεί από το τροπικό του δάσος, αποδιωγμένος από την ερήμωση και την καταστροφή που προκάλεσαν η εκμεταλλευτική μανία των ανθρώπων και στη συνέχεια ο πόλεμος, προκαλεί αναστάστωση στην κοινότητα, που τον αντιμετωπίζει ως «ξένο». Μοναδική συμπαραστάτριά του μια δεκαοχτούρα, η Κοκτώ Ντεκαοκτώ, που τον υπερασπίστηκε αταλάντευτα, αντιμετωπίζεται και αυτή ως ξένο σώμα, ως μια προκλητική και αυθάδης παρουσία που χαλάει την τάξη και την ησυχία της κοινότητας, καθώς τολμά να έχει πάντα «μια άποψη για όλα, συνήθως διαφορετική από τους υπόλοιπους και που την υπερασπιζόταν πάντοτε με πάθος». 1336 λέξεις 05/12/2019
Ο λόγος της Χρυσής Αυγής στο μικροσκόπιο Κάθε βιβλίο που καταπιάνεται με το πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι της εποχής μας οφείλει να αξιολογείται όχι μόνο στη βάση μιας κάποιας μεθοδολογικής αρτιότητας αλλά και των ρητών ή υπόρρητων στοχεύσεων που το πλαισιώνουν και εντέλει το διαμορφώνουν. Υπό αυτή την έννοια, το πρώτο πράγμα που θα ήθελα να σημειώσω σχετικά με το βιβλίο της Δέσποινας Παρασκευά-Βελουδογιάννη, Ο εχθρός, το αίμα, ο τιμωρός, που αποτελεί και το θέμα της σύντομης αυτής βιβλιοκριτικής, είναι ότι πρόκειται για μια μονογραφία η οποία φιλοδοξεί να συμβάλλει όχι μόνο στη βαθύτερη κατανόηση του φαινομένου Χρυσή Αυγή αλλά και «στον αγώνα για την αντιμετώπισή του» 1177 λέξεις 05/12/2019
Δίκη Χρυσής Αυγής και κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ: το τελευταίο δώρο στους φασίστες Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αφού οδήγησε με ευθύνη της και προς όφελος των κατηγορουμένων τη δίκη στην καθυστέρηση και την περιθωριοποίηση και αφού την άφησε να διεξάγεται χωρίς δημοσιότητα και ηχογράφηση πρακτικών, λίγο πριν φύγει φρόντισε για τα τελευταία και σημαντικότερα δώρα της προς τους υπόδικους με την πολυδιαφημισμένη τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019) 1221 λέξεις 04/12/2019
Η άνοδος της Κίνας και η απάντηση των ΗΠΑ Η εκπληκτική οικονομική μεγέθυνση της Κίνας, καθώς και η επιτυχία της να απαλλάξει περισσότερα από 850 εκ. άτομα από την φτώχεια (όπως αυτή ορίζεται από την Παγκόσμια Τράπεζα) και να φτάσει να είναι δεύτερη στην εθνική παραγωγή μετά τις ΗΠΑ αποτελεί γεγονός πρωτοφανές στην ανθρώπινη ιστορία. 1544 λέξεις 04/12/2019
Οι Σειρήνες και οι Βαλκυρίες του φασιστικού μουσικού μοντέλου Αν η εποχή της πολιτικής ακμής και επικράτησης του φασισμού και του ναζισμού σημαδεύτηκε από την ανάπτυξη και την οικειοποίηση καλλιτεχνικών ρευμάτων όπως ο φουτουρισμός και τα καθεστώτα αυτά στηρίχθηκαν από προσωπικότητες όπως ο Έζρα Πάουντ, η Λένι Ρίφενσταλ ο Μάρτιν Χάιντεγκερ ή ακόμη και ο Σαλβαδόρ Νταλί 2196 λέξεις 04/12/2019
Η εξόρυξη υδρογονανθράκων και η οικολογική προβληματική της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς Οι προγραμματισμένες έρευνες για την εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Δυτική Ελλάδα και το Ιόνιο έχουν προκαλέσει μια γενικευμένη αντίδραση όχι μόνο στην ευρύτερη περιοχή αλλά και σε πανελλαδικό επίπεδο με κινητοποιήσεις (η πιο πρόσφατη στα Γιάννενα με τη συμμετοχή 2000 διαδηλωτών) και τη δημιουργία επιτροπών σε πολλές πόλεις. 1233 λέξεις 04/12/2019
Εκατό 100 χρόνια από την ίδρυση του ΣΕΚΕ/ΚΚΕ Το αφιέρωμα των Τετραδίων Μαρξισμού για τα εκατοντάχρονα από την ίδρυση του ΣΕΚΕ-ΚΚΕ περιλαμβάνει, εκτός από την παρουσίαση της τομής που σήμαινε η ίδια η συγκρότηση του κομμουνιστικού κόμματος, την κριτική εξέταση της πολιτικής του γραμμής, της στρατηγικής και ταχτικής του. 1195 λέξεις 17/08/2019
Βασικοί σταθμοί μιας 100χρονης πορείας 100 χρόνια από την ίδρυση ΣΕΚΕ (ΚΚΕ) - Χρονολόγιο 1225 λέξεις 17/08/2019
Οι σοσιαλισμοί πριν το ΣΕΚΕ Στα 1918, με την ίδρυση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (ΣΕΚΕ), θα συνενωθούν τα υπάρχοντα σοσιαλιστικά ρεύματα. 10500 λέξεις 17/08/2019
Το εθνικό στοιχείο στο ΚΚΕ στην περίοδο της Αντίστασης Θεμελιώδες κομμάτι του προγράμματος του ΚΚΕ της δεκαετίας του ‘40 και του ΕΑΜ είναι η επίλυση του εθνικού και δημοκρατικού προβλήματος, που προέκυψε απ’ την ξένη κατοχή. 9891 λέξεις 17/08/2019