Τετράδια Μαρξισμού

ΕΣΠΑ: Ο ρόλος και η σημασία του στην προώθηση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων στην ελληνική κοινωνία Διατυπώνοντας την ερώτηση «Τι είναι το ΕΣΠΑ;», η συντριπτική πλειοψηφία αναμένεται να απαντήσει ότι πρόκειται για έναν χρηματοδοτικό μηχανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Από αυτόν μπορεί κάποιος να βρει τα κεφάλαια για να ξεκινήσει μια δουλειά. Αυτή η βαθιά ριζωμένη άποψη στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας –πιθανόν να διαφοροποιείται ελάχιστα, ανάλογα με την κοινωνικοταξική προέλευση– […] 8622 λέξεις 04/03/2017
Η εθνική ιδέα και η εργατική χειραφέτηση Πάντα στην ιστορία ως τώρα τα διαφορετικά ως και αντιτιθέμενα ταξικά συμφέροντα αναφέρονταν σε κάτι ευρύτερο από τα ίδια. Ως αποτέλεσμα αυτής της πρωταρχικής συνθήκης, το εργατικό κίνημα καθώς και τα πολιτικά ρεύματα που το διαπερνούν τους δύο τελευταίους αιώνες δεν είχαν −ούτε μπορούσαν να έχουν− την πολυτέλεια της μη εμπλοκής τους με το εθνικό […] 9853 λέξεις 04/03/2017
Η κρίση και οι μετασχηματισμοί στο ευρωπαϊκό εποικοδόμημα Στην ενότητα αυτή θα μελετήσουμε συνοπτικά τις αλλαγές που επέφερε η παρούσα κρίση στους θεσμούς και στις δομές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και ιδιαίτερα της Ευρωζώνης. Τον τρόπο δηλαδή με τον οποίο εγγράφονται υλικά και θεσμικά οι αλλαγές των ταξικών συσχετισμών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, αλλαγές που αποτελούν το συνοπτικό περιεχόμενο της κρίσης. Με την […] 6580 λέξεις 24/02/2017
Τα Προγράμματα Δημοσιονομικής Προσαρμογής ως δομικό στοιχείο της Νέας Οικονομικής Διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης Στο παρόν κείμενο θα γίνει παρουσίαση των βασικών εξελίξεων αναδιαμόρφωσης των Συνθηκών Λειτουργίας της ΕΕ, ειδικά μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Η Συνθήκη υπεγράφη στις 7 Φεβρουαρίου του 1992 και αποτελεί την τρίτη κατά σειρά θεμελιώδη Συνθήκη για την ΕΕ μετά τη Συνθήκη της Ρώμης (1957) και την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (1986). Με αυτήν έγινε πρόβλεψη παραχώρησης αρμοδιοτήτων των κρατών-μελών […] 6376 λέξεις 24/02/2017
Διαμόρφωση και στρατηγικές επιλογές της αστικής τάξης στην Ελλάδα Γιατί η αστική τάξη στην Ελλάδα υπερασπίζει με τόσο πάθος την παραμονή σε Ευρωζώνη και Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), παρά το γεγονός ότι από ορισμένες απόψεις πλήττεται από αυτήν; Θα συνεχίσει την ίδια στρατηγική επιλογή; Πώς μια τάξη με μακραίωνη ιστορία, ιδιόμορφη συγκρότηση και μάχες προκειμένου να υπάρξει, να ανδρωθεί και να επιβιώσει, συγκρουόμενη με όλα […] 12860 λέξεις 24/02/2017
Η σχέση εθνικού και ταξικού στο στάδιο του ολοκληρωτικού καπιταλισμού Παρά την κυριαρχία της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, που υποτίθεται ότι θα υπερέβαινε και θα εκτόπιζε τον εθνικισμό και γενικά το έθνος-κράτος με την ανάπτυξη των καπιταλιστικών ολοκληρώσεων, το εθνικό ζήτημα, με αντιφατικές μορφές, αποβαίνει καίριο ζήτημα. Αυτή η αντίληψη είχε κυρίως ως θεωρητική βάση την κρατικοκεντρική αντίληψη γένεσης του έθνους-κράτους. Η αναμφισβήτητη απομείωση της ισχύος του […] 9278 λέξεις 22/02/2017
Brexit: Μια κοσμοϊστορική στροφή Δημοσιεύτηκε 27 Ιουνίου 2016 Η απόφαση της Βρετανίας στις 23 Ιουνίου να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αποτελεί γεγονός μείζονος γεωπολιτικής σημασίας. Θα προκαλέσει αποδιοργάνωση στο πλέγμα συμμαχιών μέσω των οποίων οι δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες, διαχειρίζονται τον παγκόσμιο καπιταλισμό. Είναι ένα πολύ σοβαρό πλήγμα για την ΕΕ. Οι ηγέτες […] 7895 λέξεις 22/02/2017
Ευρωπαϊκή Ένωση και γεωργική παραγωγή Το 1959 υποβλήθηκε από τη χώρα μας η αίτηση για σύνδεση με την τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) και η Ελλάδα αποτέλεσε την πρώτη χώρα που υπέγραψε Συμφωνία Σύνδεσης (9-7-1961). Είχε ήδη προηγηθεί, το 1952, η ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Τον Ιανουάριο του 1962 έγινε η συζήτηση στη Βουλή για την κύρωση της Συμφωνίας Σύνδεσης. […] 7262 λέξεις 22/02/2017
Η πολιτική οικονομία της ΕΕ: Ένα ιμπεριαλιστικό εγχείρημα σε κρίση Η ευρωπαϊκή ενοποίηση αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά και φιλόδοξα εγχειρήματα του καπιταλισμού στην περίοδο που ακολούθησε τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Φυσιολογικά επομένως έχει αποτελέσει το αντικείμενο τόσο επιστημονικών όσο και πολιτικών αναλύσεων και αντιπαραθέσεων. Ο μαρξισμός και η Αριστερά ήταν από τους πρώτους ιδεολογικούς και πολιτικούς χώρους που καταπιάστηκαν σοβαρά με το ζήτημα […] 7598 λέξεις 22/02/2017
Διάθεση του περιεχομένου του 2ου Τεύχους σε ηλεκτρονική μορφή Τα κείμενα που περιλαμβάνει το 2ο τεύχος των Τετραδίων Μαρξισμού δημοσιεύτηκαν σταδιακά στην ιστοσελίδα του περιοδικού. Για όσους το προτιμούν θα είναι διαθέσιμα και σε μορφή PDF. Το τεύχος με αφιέρωμα στην “Ευρωπαϊκή Ένωση σε κρίση – Μαρξιστικές συμβολές διερεύνησης” περιλαμβάνει μια σειρά από άρθρα και σχόλια που αφορούν και σε ευρύτερα θέματα. Η παρουσίαση […] 188 λέξεις 21/02/2017
Πρόλογος Αφιερώματος: η Ευρωπαϊκή Ένωση σε κρίση – Μαρξιστικές συμβολές διερεύνησης Το ξέσπασμα της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης κερδοφορίας του 2007-08 βύθισε την Ευρωπαϊκή Ένωση σε μια απρόσμενη οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση που στον μεγαλύτερο βαθμό της παραμένει ανεπίλυτη και ενεργή. Η εκδήλωση της κρίσης σε παγκόσμια κλίμακα οδήγησε πολύ γρήγορα στην ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ της ΕΕ και των αντίπαλων ιμπεριαλιστικών πόλων. Το κέντρο της […] 3261 λέξεις 21/02/2017
Κομμουνιστική δημοκρατία: Ερωτήματα, προϋποθέσεις και δυνατότητες Ποια ήταν, ποια είναι και ποια δύναται να είναι η σχέση της δημοκρατίας και του κομμουνισμού; Όχι κυρίως η σχέση τους ως κανονιστικών αρχών ή ως πλατωνικού τύπου ιδεών, αλλά κυρίως η σχέση τους ως πολιτικών προταγμάτων, ως διαδικασιών κοινωνικού μετασχηματισμού, ως πεδίων κοινωνικού και πολιτικού ανταγωνισμού, πολιτικής και ιδεολογικής διαπάλης και αντιπαράθεσης. Ποια ήταν, […] 8310 λέξεις 21/02/2017
Η avant-garde της αντίστασης – για μια αντίσταση της avant-garde Διαβάζω την ιστορία ενός συνθέτη που έζησε το 19ο αιώνα. Μαθαίνω ότι, πέρα από τη μουσική δράση του, υπήρξε μέλος μιας ριζοσπαστικής οργάνωσης εργατών. Είχε, λέει, επηρεαστεί βαθιά από τη Φιλοσοφία της Αθλιότητας του αναρχικού Προυντόν και συμμετείχε ενεργά στην εξέγερση της Δρέσδης το 1849, μετά την καταστολή της οποίας εξορίστηκε – όντας επικηρυγμένος μαζί […] 14818 λέξεις 21/02/2017
Τρεις στιγμές στη λενινιστική επαναστατική τακτική και την πολιτική των συμμαχιών Το ζήτημα της επαναστατικής τακτικής αποτελεί κεντρικό ζήτημα της ταξικής πάλης. Και αυτό γιατί στην «τακτική» συμπυκνώνονται διαφορετικά και εν μέρει αντίθετα πράγματα. Από τη μια, ο στόχος της επαναστατικής αλλαγής της κοινωνίας, η «στρατηγική» στόχευση. Από την άλλη, ο «δρόμος» για να τον προσεγγίσουμε, η διαδικασία «συγκέντρωσης των δυνάμεων». Το πρώτο προϋποθέτει βαθιά θεωρητική […] 12324 λέξεις 20/02/2017
Πλασματικό κεφάλαιο, συσσώρευση του κεφαλαίου και σύγxρονες οικονομικές κρίσεις Στον Μαρξ η έννοια του πλασματικού κεφαλαίου είναι στενά συνδεδεμένη με τη μορφή του τοκοφόρου κεφαλαίου. Το τοκοφόρο κεφάλαιο ορίζεται ως χρηματικό κεφάλαιο που δανείζεται προκειμένου να χρησιμοποιηθεί στη σφαίρα της παραγωγής με σκοπό την απόσπαση υπεραξίας, σε αντίθεση με τον απλό δανεισμό χρήματος (money as such), που διευκολύνει τις συναλλαγές εν γένει. Όμως, από […] 9422 λέξεις 19/02/2017
Η ανακάλυψη της τέταρτης διάστασης της φωτογραφίας Οι αισθήσεις και τα όνειρα στον αλυτρωτισμό είναι ταξίδι τρένου μ’ άδεια τα βαγόνια χαμένη επανάσταση χωρίς σουρεαλισμό και μια ζωή τσαλακωμένη μες στα χρόνια… Πόσες ζωές «ζει» ένας άνθρωπος ταυτόχρονα; Μία; Δύο; Μάλλον τρεις. Η μία είναι η πραγματική, όπου βιώνει ο καθείς την καθημερινότητα και η οποία διέπεται από νόμους, καταστάσεις, σχέσεις εξουσίας, […] 3845 λέξεις 19/02/2017
Το ζήτημα της κατοικίας στην Ελλάδα Το περίφημο «ζήτημα της κατοικίας» αποτελεί αντικείμενο πολιτικών κινημάτων και πρακτικών εθνικών κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών από την εποχή του Ένγκελς (Engels) έως και σήμερα. Άλλωστε δεν είναι τυχαία η κεντρική του θέση στη σημερινή κρίση, διά της (για πολλούς) εναρκτήριας εκδήλωσής της στην κρίση της αγοράς ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού ρίσκου στην Αμερική το […] 8326 λέξεις 18/02/2017
Η σύγχρονη διαμάχη για την ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου Η παλινόρθωση του καπιταλισμού στις Λαϊκές Δημοκρατίες της Ευρώπης και στη Σοβιετική Ένωση συνοδεύτηκε από μια ιδεολογική επιχείρηση πολιτικής και ηθικής απονομιμοποίησης των συγκεκριμένων κοινωνικοπολιτικών συστημάτων στα μάτια των κατοίκων των παραπάνω χωρών αλλά και των υπόλοιπων λαών. Στο πλαίσιο αυτό, αναρίθμητες εκδόσεις βιβλίων και μελετών, άρθρα, ντοκιμαντέρ και ταινίες κυκλοφόρησαν έχοντας ως κεντρικό στόχο […] 6497 λέξεις 18/02/2017
Σχολική αυτονομία και καπιταλιστική αναδιάρθρωση του σχολείου Βασικό χαρακτηριστικό της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης του σχολείου τις τρεις τελευταίες δεκαετίες ήταν η προσπάθεια ριζοσπαστικής αλλαγής των τρόπων διοίκησης και ελέγχου των εκπαιδευτικών συστημάτων. Η έννοια της σχολικής αυτονομίας ή σχολικής αποκέντρωσης διαμόρφωσε σταδιακά τόσο το βασικό μεταρρυθμιστικό λεξιλόγιο των κυρίαρχων αστικών δυνάμεων, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, όσο και το κυρίαρχο εννοιολογικό πλαίσιο της […] 8443 λέξεις 18/02/2017
Η ιστορία της Σοσιαλδημοκρατίας ως ιστορικού αναθεωρητισμού Το έργο της Σέρι Μπέρμαν (Sheri Berman) Το πρωτείο της πολιτικής εκδίδεται το 2006 και επιχειρεί μια ανακατασκευή της ιστορίας της Σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη του 20ού αι. Η ίδια το περιγράφει ως έργο σύνθεσης και συγκριτικής πολιτικής επιστήμης (σ. 54). Οι χώρες τις οποίες εξετάζει είναι η Γερμανία, η Αυστρία, η Γαλλία, η Ιταλία και […] 2399 λέξεις 17/02/2017
Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης: Η νέα διαπλοκή στην εποχή της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης Η διαδικασία αδειοδότησης των τηλεοπτικών σταθμών της χώρας, έπειτα από χρόνια λειτουργίας υπό ένα ιδιότυπο καθεστώς, κυριάρχησε για μεγάλο διάστημα στην επικαιρότητα, στον δημόσιο διάλογο και στη συνολική πολιτική διαπάλη. Το ζήτημα του ελέγχου της πληροφορίας, της χειραγώγησης της ενημέρωσης και της συνολικής παραγωγής και αναπαραγωγής συμπεριφορών και πολιτισμικών προτύπων είναι σαφώς ένα κομβικό και […] 1362 λέξεις 16/02/2017
Στην εποχή του χρέους τόνισε ο πρωθυπουργός στη συνέντευξή του στο πλαίσιο της ΔΕΘ. Λίγες μέρες αργότερα ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκης δήλωνε πως η διαδικασία θα τραβήξει σε μάκρος και πως η πιθανότητα για σοβαρή μείωση του χρέους είναι μικρή. Στην πραγματικότητα η όλη διαδικασία πηγαίνει στα βράχια. Καθόλου παράξενο, καθώς το δημόσιο χρέος αποτελεί δομικό στοιχείο […] 1317 λέξεις 16/02/2017
Μαρινόπουλος ΑΕ: Η πτωχευτική διαδικασία και το «ξέπλυμα» των ευθυνών των καπιταλιστών Η αίτηση υπαγωγής των σουπερμάρκετ Mαρινόπουλος ΑΕ στις διατάξεις του Πτωχευτικού Κώδικα, και ειδικότερα στο σύστημα εξυγίανσης, καθώς και η δρομολογημένη εξαγορά τους από την εταιρεία Σκλαβενίτης είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση του τρόπου με τον οποίο το κεφάλαιο, σε συνεργασία με τη νομοθετική, την εκτελεστική και τη δικαστική εξουσία, προσπαθεί να υπερβεί τις συνέπειες της […] 1509 λέξεις 16/02/2017
Θρυμματισμένοι καιροί στη Λατινική Αμερική Η καθαίρεση της προέδρου της Βραζιλίας Ντίλμα Ρουσέφ (Dilma Rousseff), έπειτα από ψηφοφορία στη Γερουσία και με ψήφους 61 υπέρ και 21 κατά, τον περασμένο μήνα, αποτελεί το πλέον ηχηρό δείγμα για το τέλος μιας συγκεκριμένης εποχής στη Λατινική Αμερική, όπου από τη Νικαράγουα έως την Αργεντινή οι αριστερές, κεντροαριστερές και σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις διάφορων εκδοχών […] 1206 λέξεις 16/02/2017
Ιδιωτικοποιήσεις: Βασικός πυλώνας της στρατηγικής του κεφαλαίου Καθόλου τυχαία, στην Ελλάδα η εκπόνηση του «Προγράμματος Αποκρατικοποιήσεων» και η «αξιοποίηση» της δημόσιας περιουσίας παράλληλα με την ίδρυση του ΤΑΙΠΕΔ αποτέλεσαν βασικά προαπαιτούμενα για τις νέες δανειακές συμβάσεις που επέφερε το «Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα» το 2011. Βασικό στόχο του ΤΑΙΠΕΔ αποτελεί η υλοποίηση του Προγράμματος Αποκρατικοποιήσεων του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015, ενώ «το προϊόν […] 1453 λέξεις 16/02/2017
Το εργασιακό πορτρέτο της μεταμνημονιακής νεολαίας O στίχος αυτός συμπυκνώνει το πώς βιώνει η «γενιά Υ», η γενιά της εργασιακής ανασφάλειας και περιπλάνησης, τα αποτελέσματα της διαδικασίας της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης. Με βάση τα δεδομένα της Eurostat, οι νέοι ηλικίας 15-29 χρονών υπολογίζεται ότι για το έτος 2015 ανέρχονται στο 1.723.902, δηλαδή περίπου στο 15,9% του πληθυσμού (2.100.118 και 18,7% αντίστοιχα το […] 1423 λέξεις 16/02/2017
Η μετα-BREXIT Ευρωπαϊκή Ένωση: «Μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση» Πέρασαν τρεις μήνες από το βρετανικό δημοψήφισμα και την απόφαση του βρετανικού λαού για έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Φυσικά, η Βρετανία ούτε καταστράφηκε ούτε σβήστηκε από το χάρτη, όπως προειδοποιούσαν οι τρομοκρατικοί αστικοί κύκλοι. Πολύ περισσότερο, δεν επιβεβαιώθηκε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλτ Τουσκ (Donald Tusk), που «φοβόταν» ότι «το Brexit μπορεί να […] 1258 λέξεις 16/02/2017
Το νέο μοντέλο ιδιωτικοποίησης στην υγεία Ζήσαμε πριν από λίγο καιρό άλλο ένα σόου αστικής πολιτικής «αντιπαράθεσης» διανθισμένο με τις υπερβολές των ραδιοτηλεοπτικών και διαδικτυακών ΜΜΕ με αφορμή το νέο νοσοκομείο Σαντορίνης. «Εμείς το ανοίξαμε, εσείς τα κλείνατε», «Λειτουργεί – Όχι, δεν λειτουργεί», «Ορίστε, λειτουργεί, αφού πήγα και χειρούργησα», «Τι δουλειά έχει ο υπουργός να χειρουργεί αιμορροΐδες» και άλλα σχετικά. Μία […] 1187 λέξεις 16/02/2017
Εκδήλωση – Παρουσίαση των Τετραδίων Μαρξισμού στη Θεσσαλονίκη Οι εκδόσεις ΚΨΜ και τα Τετράδια Μαρξισμού σας προσκαλούν το Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2017 στην εκδήλωση - παρουσίαση με θέμα: Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε κρίση - Μαρξιστικές συμβολές διερεύνησης το Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2017 100 λέξεις 31/01/2017
Το εθνικό ζήτημα: Από το Μαρξ μέχρι σήμερα του Μισέλ Λεβί Ο γνωστός στο ελληνικό κοινό συγγραφέας έρχεται να συμβάλει στη σχετική συζήτηση με μια εξαιρετικά χρήσιμη επισκόπηση των μαρξιστικών προσεγγίσεων, καταθέτοντας τις σκέψεις του για το μέλλον του διεθνισμού. Παράλληλα, το βιβλίο θυμίζει ότι θεμελιώδεις πλευρές της μαρξιστικής τοποθέτησης απουσιάζουν από τις σημερινές απαντήσεις. 1654 λέξεις 14/12/2016