Η δίκη της Χρυσής Αυγής προχώρησε αρκετά, καθώς τα μέτρα επιτάχυνσης που πάρθηκαν επιτέλους μετά τις πιέσεις των συνηγόρων πολιτικής αγωγής και του αντιφασιστικού κινήματος (απαλλαγή των δικαστών από άλλες υποχρεώσεις, πλήρης σχεδόν μεταφορά της διεξαγωγής της στο αμφιθέατρο του Εφετείου) απέδωσαν και έτσι, σε συνδυασμό με την άτακτη παραίτηση των κατηγορουμένων από την εξέταση εκατοντάδων μαρτύρων υπεράσπισης (εξετάστηκαν συνολικά 70, ενώ είχαν προταθεί σχεδόν 300) φτάνουμε τις μέρες αυτές στις απολογίες μετά από 362 συνεδριάσεις από τις 20 Απριλίου μέχρι τα μέσα Ιουνίου. Η δίκη, αν συνεχισθεί με αυτόν τον ρυθμό, φαίνεται ότι θα τελειώσει στις αρχές του επόμενου χρόνου, συνεπώς η ΧΑ είχε την πολυτέλεια να συμμετάσχει σε δύο εκλογικές αναμετρήσεις (ευρωεκλογές και βουλευτικές εκλογές 2019) χωρίς να έχει προηγηθεί δικαστική απόφαση.
Όμως, οι ειδήσεις για την εξέλιξη της δίκης δεν έρχονται μόνο από την αίθουσα του δικαστηρίου. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αφού οδήγησε με ευθύνη της και προς όφελος των κατηγορουμένων τη δίκη στην καθυστέρηση και την περιθωριοποίηση και αφού την άφησε να διεξάγεται χωρίς δημοσιότητα και ηχογράφηση πρακτικών, αφήνοντας αμετάβλητο το σχετικό νομικό πλαίσιο, λίγο πριν φύγει φρόντισε για τα τελευταία και σημαντικότερα δώρα της προς τους υπόδικους με την πολυδιαφημισμένη τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019), που ψηφίστηκε την τελευταία μέρα λειτουργίας της Βουλής και ισχύει από 1/7/2019: άρα οι ευνοϊκότερες διατάξεις του εφαρμόζονται και στη συγκεκριμένη δίκη.
1) Με την προτεινόμενη τροποποίηση αρχικά με το σχέδιο Π.Κ., που δημοσιοποιήθηκε τον Μάρτη 2019, το αδίκημα της διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης υποβιβάστηκε σε απλή επιβαρυντική περίσταση του αδικήματος της ένταξης σε εγκληματική οργάνωση για την οποία (ένταξη) με την τροποποίηση προβλεπόταν το ίδιο πλαίσιο ποινής που ίσχυε 5-10 χρόνια, ενώ με την προηγούμενη μορφή του άρθρου 187 Π.Κ. η διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης απειλείτο με ποινή κάθειρξης 10-20 ετών. Συνεπώς, το ελάχιστο όριο της απειλούμενης ποινής των 10 ετών έπαυε να υφίσταται και μετατρεπόταν από ελάχιστο σε μέγιστο.
Η τροποποίηση αυτή αποτελεί ευθεία παρέμβαση στην εκκρεμή δίκη και αποτελεί ένα ανέλπιστο δώρο για όσους κατηγορούνται για τη διεύθυνση της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης, δηλαδή ολόκληρη την ηγεσία της και συνολικά 20 από τους 68 κατηγορουμένους στη δίκη, που προχωρεί στο τελευταίο της στάδιο με συντριπτικό αποδεικτικό υλικό ενάντιά τους.
Και τούτο διότι αφού η διάταξη αυτή ψηφίστηκε πριν τελειώσει η δίκη, θα υπερισχύσει της προηγούμενης λόγω της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης και θα οδηγήσει σε πλαίσιο ποινών 5-10 χρόνια αντί για 10-20 του προηγούμενου.
Οι έντονες αντιδράσεις, από την πρώτη μέρα που δημοσιοποιήθηκε η ρύθμιση, ανάγκασαν την κυβέρνηση να υποσχεθεί ότι θα αναθεωρήσει το ζήτημα. Αλλά δεν τήρησε την υπόσχεσή της, παρά μόνο εν μέρει. Αύξησε το ανώτατο όριο ποινής στο τελικό κείμενο που ψηφίστηκε, από 10 χρόνια σε 15, αλλά διατήρησε αμετάβλητο το κατώτερο (5 αντί για 10). Και μάλιστα με την απαλοιφή της επιβαρυντικής περίστασης για τους διευθυντές που υπήρχε στο αρχικό σχέδιο νόμου, έτσι ώστε η εξίσωση της ελάχιστης ποινικής ευθύνης διευθυντών και εκτελεστικών οργάνων να είναι πλήρης και αδιάκριτη. Αλλαγή έγινε μόνο στο ανώτατο όριο από 10 χρόνια που προέβλεπε το αρχικό ν/σ σε 15, αντί για 20 που ίσχυε μέχρι τώρα.
Έτσι η διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης τιμωρείται:
Α) Με τον Π.Κ. που ίσχυε έως 30/6/2019 με κάθειρξη 10-20 έτη.
Β) Με το σχέδιο Π.Κ. που δημοσιοποιήθηκε τον Μάρτη 2019 με κάθειρξη 5-10 έτη αλλά και με ρητή αναφορά ότι η διεύθυνση αποτελεί επιβαρυντική περίσταση.
Γ) Με τον Π.Κ. που ισχύει από 1/7/2019 με κάθειρξη 5-15 έτη και χωρίς την αναφορά ότι η διεύθυνση αποτελεί επιβαρυντική περίσταση.
Μειώθηκε δηλαδή τελικά όχι μόνο το ανώτατο όριο ποινής από 20 χρόνια σε 15 όπως σε όλα τα κακουργήματα, αλλά και αυτό το κατώτατο από 10 σε 5.
Αυτό ουσιαστικά θα σημάνει την εξίσωση του αρχηγού και της ηγεσίας με τα απλά εκτελεστικά όργανα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται τροποποίηση του άρθρου 187 Π.Κ. προς όφελος των υπόδικων για την εγκληματική οργάνωση Χ.Α. Τον Αύγουστο 2014 και ενώ η ηγεσία της βρισκόταν έγκλειστη στον Κορυδαλλό και διωκόμενη για τα αδικήματα που οδήγησαν στη σημερινή δίκη, η τότε κυβέρνηση Σαμαρά ανακοίνωσε την πρόθεσή της να τροποποιήσει το άρθρο 187 Π.Κ., έτσι ώστε στοιχείο για το αδίκημα της εγκληματικής οργάνωσης να αποτελεί το οικονομικό κίνητρο των κατηγορουμένων. Αν η τροποποίηση αυτή περνούσε θα οδηγούσε σε άμεση αποφυλάκιση και απαλλαγή των κατηγορουμένων για την υπόθεση Χρυσή Αυγή στους οποίους δεν είχε αποδοθεί έως τότε οικονομικό κίνητρο. Η αποφασιστική αντίδραση του αντιφασιστικού κινήματος ματαίωσε τα σχέδια αυτά που όμως έδωσαν λαβή για ψευδοερμηνείες του Π.Κ. 187 τις οποίες φυσικά εκμεταλλεύτηκαν δεόντως οι κατηγορούμενοι της Χ.Α. στην επικοινωνιακή τους ρητορική, έστω και χωρίς νομικό αποτέλεσμα.
2) Στα στοιχεία της εγκληματικής οργάνωσης μπαίνει και η έννοια «επιχειρησιακά δομημένη» αντί «δομημένη» η οποία προσθέτει έναν ακόμα γρίφο στην διάταξη που θα επιδιωχθεί να ερμηνευθεί ως πρόσθετο στοιχείο για τη συγκρότηση του αδικήματος, με προφανείς διαχρονικές συνέπειες.
3) Το ίδιο ισχύει και με τη διαρκή εγκληματική δράση αντί της τωρινής διαρκούς δράσης, που αρκείται στον εγκληματικό σκοπό.
4) Το ίδιο ισχύει και με την αντικατάσταση της λέξης «ομάδα» από τη λέξη «οργάνωση». Και αυτός ο ορισμός είναι στενότερος, με ό,τι συνεπάγεται.
5) Προβλέπεται ένα παράξενο ελαφρυντικό (άρθρο 84 παρ. 2 Π.Κ.) υπέρ – όλων– των κατηγορουμένων εάν η δίκη τους είχε «μη εύλογη διάρκεια που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητά τους», ικανό να φτάσει την ποινή για τη διεύθυνση Ε.Ο. από 5-15 στα 2-8 χρόνια.
Το ελαφρυντικό αυτό δεν σχετίζεται ούτε με τις συνθήκες τέλεσης της πράξης, ούτε με την προσωπικότητα του κατηγορουμένου. Όμως θεσπίστηκε!
6) Καταργείται η στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων (Π.Κ. 59, 60) αφαιρώντας κάθε ουσιαστικό παρεπόμενο της καταδίκης τους κίνδυνο, αφού το δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι δεν θίγεται παρά την αμετάκλητη καταδίκη για κακούργημα. Αντί αυτών το δικαστήριο «μπορεί» να επιβάλει αποστέρηση δημόσιας θέσης (για μία θητεία) η απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος (μέχρι δύο έτη).
7) Σωρεία αδικημάτων στα οποία έχουν δεόντως επιδοθεί ρατσιστές και φασίστες τα τελευταία χρόνια:
◗ είτε υποβαθμίζονται:
› προπαρασκευαστικές πράξεις εσχάτης προδοσίας ΠΚ 135 με μείωση του ανώτατου ορίου ποινής από 20 χρόνια σε 10,
› αντιποίηση αρχής ΠΚ 175 αντί φυλάκισης μέχρι ενός έτους, απλώς χρηματική ποινή ή κοινωφελής εργασία),
› έγκλημα με ρατσιστικά χαρακτηριστικά που καταργήθηκε με το άρθρο 81Α και επανήλθε ως άρθρο 82Α αλλά με μειωμένες ποινές,
◗ είτε καταργούνται τελείως (π.χ. απαγόρευση ρατσιστικών συσσιτίων, αιμοδοσίας μόνο για Έλληνες κ.λπ. ΠΚ 361Β).
Σαν πολλά δεν μαζεύονται;
Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση αφήνει αμετάβλητο το άρθρο 187Α Π.Κ. στο οποίο και προσθέτει αυστηρότερες διατάξεις (στρατολόγηση, χρηματοδότηση). Έτσι, οι τρομονόμοι διατηρούνται και επαυξάνονται. Το ίδιο και σειρά διατάξεων που απειλούν κινητοποιήσεις (π.χ. αντίσταση κατά της αρχής, διατάραξη κοινής ειρήνης κ.λπ.), που αν και πλημμελήματα, εάν καταλήξουν σε ποινή άνω των τριών ετών, οδηγούν σε υποχρεωτική έκτιση στις φυλακές μέρους της ποινής.
Όσο «έσκισε τα μνημόνια» η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, άλλο τόσο έσκισε και τη Χρυσή Αυγή. Όχι μόνο έστρωσε βούτυρο στο ψωμί της με την όλη οικονομικοκοινωνική πολιτική του, όχι μόνο τη νομιμοποίησε πολιτικά (διακομματική περιοδεία στο Καστελόριζο, διάφορες δηλώσεις κυβερνητικών παραγόντων), όχι μόνο οδήγησε τη δίκη της στην καθυστέρηση και την περιθωριοποίηση, αλλά την ώρα που ο λαός με τις κινητοποιήσεις, αλλά πια και με την ψήφο του ανοίγει στη Χ.Α,. τον δρόμο της κατάρρευσης, η μεταρρύθμιση του Ποινικού Κώδικα τής δίνει την ευκαιρία «να πέσει στα μαλακά». Και δεν δικαιούται να πει ότι δεν γνώριζε: Η δίκη της Χ.Α. ξεκίνησε στις 20/4/2015. Η νομοπαρασκευαστική Επιτροπή για τον Π.Κ. συγκροτήθηκε δύο μήνες αργότερα.
Ωστόσο μπορεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να είπε την τελευταία της λέξη, αλλά ευτυχώς δεν συμβαίνει το ίδιο και με το αντιφασιστικό κίνημα.