Ο Μαρξ στην πρώτη παράγραφο του Κεφαλαίου γράφει ότι η έκθεση του εννοιολογικού συστήματος που αναπτύσσει «αρχίζει με την ανάλυση του εμπορεύματος» (Κ1: 49). Το εμπόρευμα άμεσα προσδιορίζεται ως «κοινωνική μορφή» που διαθέτει «αξία χρήσης», ωφέλιμο πράγμα, και «ανταλλακτική αξία» (της οποίας «υλικοί φορείς» είναι οι αξίες χρήσης). Αυτός ο προσδιορισμός όμως είναι «λάθος», όπως […]

5+1 θέσεις για το μαρξισμό σήμερα Η επέτειος των εκατό πενήντα ετών από την πρώτη έκδοση του Κεφαλαίου, του βασικότερου έργου του Κ. Μαρξ, αποτελεί πρόσκληση για τους μαρξιστές και τους αγωνιστές της κομμουνιστικής Αριστεράς στο να αναστοχαστούν για τη σημερινή κατάσταση της θεωρίας επάνω στην οποία βασίζεται το ρεύμα τους. Οι παρακάτω θέσεις ευελπιστούν […]

Η αξία χρήσης –όχι για τον παραγωγό του, αλλά για άλλους, οι οποίοι ενδιαφέρονται να το προμηθευτούν επειδή ικανοποιεί κάποια ανάγκη τους– αποτελεί βασικό στοιχείο του εμπορεύματος. Εξίσου βασικό είναι ότι τόσο η παραγωγή όσο και η μεταβίβασή του υπόκεινται στις διαδικασίες της ανταλλαγής-αγοραπωλησίας: η παραγωγή συνδέεται με την αγοραπωλησία-εκμετάλλευση εργατικής δύναμης και τον κοινωνικό […]

Στην ανάλυση του Μαρξ για τις αιτίες των οικονομικών κρίσεων, υπάρχουν διαφορετικές και, σε κάποιες περιπτώσεις, αντιφατικές θεωρητικές ερμηνείες. Ο Μαρξ (1978β: 303) έδειχνε πάντως να θεωρεί ως κυριότερη αιτία τους την πτώση του ποσοστού κέρδους λόγω αύξησης της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου (ο λεγόμενος «νόμος» της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους). Αναπτύσσοντας τη θεωρία […]

Το παρόν άρθρο αποτελεί έναν σχολιασμό πάνω στο διάσημο πρώτο μέρος του Κεφαλαίου του Μαρξ, το κείμενο στο οποίο διατυπώνει η περίφημη αξιακή του θεωρία. Ο σχολιασμός αυτός αντλεί στοιχεία από τη μεθοδολογία του Ισαάκ Ιλίτς Ρούμπιν (Isaak Illich Rubin) (18861937), επιχειρώντας να παρουσιάσει όψεις της θεωρητικής συνεισφοράς του. Ο Ισαάκ Ρούμπιν υπήρξε ένας από […]

Ακόμη και για όσους αντιμετωπίζουν κατ’ αρχήν απορριπτικά (έως και με αποστροφή) το έργο του Karl Marx το Κεφάλαιο, αποτελεί κοινό τόπο ότι αυτό το ίδιο περιέχει μια πλειάδα αναπτύξεων και επιχειρημάτων που έχουν επιδράσει ιδιαίτερα παραγωγικά στην κοινωνικοεπιστημονική διανόηση του εικοστού αιώνα, συνεχίζοντας μέσα από διάφορες περιπέτειες και στον εικοστό πρώτο. Μία από τις […]

Συμπληρώνονται 150 χρόνια από την έκδοση του πρώτου τόμου του μείζονος θεωρητικού έργου του Καρλ Μαρξ Το Κεφάλαιο: Κριτική της πολιτικής οικονομίας. Ο Μαρξ ανέπτυξε την οικονομική του θεωρία, που ονόμασε κριτική της πολιτικής οικονομίας, κυρίως κατά την περίοδο 1857-1867. Η μαρξική «κριτική της πολιτικής οικονομίας», που αναπτύσσεται στο Κεφάλαιο και στα σχετιζόμενα με αυτό […]