• Πρόλογος Αφιερώματος: Η επικαιρότητα του μαρξισμού και η κομμουνιστική προοπτική στον 21ο αιώνα

    Είναι άραγε αυτονόητο ότι μια προβληματική με τον προαναφερόμενο τίτλο έχει νόημα να τίθεται στην αυγή της νέας χιλιετίας; Ο κομμουνισμός ως συνολική πρόταση μιας ριζικά διαφορετικής κοινωνίας, ως στοιχείο μιας τέτοιας πρότασης ή ως προσδιοριστικό ενός κινήματος, μιας συνεταιριστικής εμπειρίας, μιας απόπειρας οικοδόμησης ιδανικής κοινότητας –όπως διεξοδικά παρουσιάζει ο Βασίλης Μηνακάκης στο άρθρο αυτού του αφιερώματος με τίτλο «Ο Κομμουνισμός πριν […]

    2071 λέξεις 09/08/2016
  • Μαρξισμός και κομμουνιστική χειραφέτηση

    Ο μαρξισμός έχει υποστεί δύο σημαντικές λανθασμένες αναγνώσεις, είτε από άγνοια είτε σκοπίμως. Η μια είναι εκείνη σύμφωνα με την οποία θεωρείται ότι δεν πρόκειται για μια κοσμοθεωρία με κάποια θετική πρόταση, αλλά απλώς για μια μέθοδο αντιμετώπισης της πραγματικότητας και η άλλη είναι εκείνη η οποία «ξεχνά» το περιεχόμενο αυτής της πρότασης και ανάγει σε αυτοσκοπό τα μέσα επίτευξής της. Ως […]

    5041 λέξεις 26/07/2016
  • Ο κομμουνισμός πριν τον Μαρξ

    Ο κομμουνισμός ως όρος που αποτυπώνει μια χειραφετητική άποψη και πρακτική για την κοινωνία υπήρχε πριν τον υιοθετήσουν ο Ένγκελς και ο Μαρξ − αυτό έγινε στα τέλη του 1842 για τον πρώτο και όχι πριν τα τέλη του 1843 για τον Μαρξ. Υπήρχε, επίσης, πριν δημιουργηθούν απ’ αυτούς οι πρώτες κομμουνιστικές «Επιτροπές Αλληλογραφίας» (1846), πριν ιδρυθεί η «Ένωση των Κομμουνιστών» […]

    9466 λέξεις 26/07/2016
  • Ο ιστορικός υλισμός στη διερεύνηση της αναγκαιότητας της κοινωνικής χειραφέτησης

    Η θεμελίωση της ιστορίας ως επιστήμης επιχειρείται απ’ τον αστικό ιστορικό θετικισμό στη βάση της εξακρίβωσης των γεγονότων (Carr, 2015). Ο δημιουργός του θετικισμού, ο Αύγουστος Κοντ (Auguste Comte), θεωρούσε εκτός του πεδίου της επιστήμης, ως «μεταφυσική», την αξίωση αποκάλυψης των γενικών αιτίων και χαρακτηριστικών της εξέλιξης στη φύση και την κοινωνία. Κατά την αντίληψή του, η επιστήμη δεν αιτιολογεί, αλλά καταγράφει […]

    7686 λέξεις 25/07/2016
  • Κομμουνιστική απελευθέρωση: Επικαιρότητα, αναγκαιότητα, δυνατότητα

    Στην εποχή που διανύουμε, εποχή βαθιάς και παρατεταμένης δομικής κρίσης του καπιταλισμού, οξύνεται η αντίθεση και η αναντιστοιχία ανάμεσα στο χαρακτήρα των παραγωγικών δυνάμεων και στις υπάρχουσες παραγωγικές σχέσεις που μετασχηματίζονται προς το αντιδραστικότερο, παίρνοντας διαστάσεις εκρηκτικές. Πρόκειται για πρωτόγνωρες αντιθέσεις και συγκρούσεις σε σχέση με όλες τις προηγούμενες στην Ιστορία. Από τη μια μεριά έχουμε το ευρύτερο πλεονέκτημα της σύγχρονης εργασίας, που είναι περισσότερο […]

    2135 λέξεις 25/07/2016
  • Ο κομμουνισμός του Μαρξ ως κριτική στη «ριζοσπαστική δημοκρατία» του Ερνέστο Λακλάου

    «“Κομμουνισμός”» γράφει ένας από τους στοχαστές της εποχής μας, που συμμετέχει στη σύγχρονη συζήτηση για την «ιδέα του κομμουνισμού», «είναι μια λέξη με παράξενη ιστορία»· και συνεχίζει: «τα ιστορικά δεδομένα αδυνατούν να μας παράσχουν την πηγή και το νόημα – ή, ακόμη καλύτερα, την αίσθηση του “κομμουνισμού”. […] Μπορούμε όμως να αντιληφθούμε κάτι από αυτή την ιστορία. Κάτι σημαντικό κρίνεται με αυτή τη […]

    9855 λέξεις 25/07/2016
  • Η Ιδέα του Κομμουνισμού και η «πτώχευση» μιας ορισμένης αριστερής διανόησης

    Λίγους μήνες μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers διεξάγεται στο Πανεπιστήμιο Μπίρμπεκ του Λονδίνου το συνέδριο για την ιδέα του κομμουνισμού. Η εφημερίδα Guardian γράφει στις 12 Μαρτίου του 2009 ότι το πιο καυτό εισιτήριο της εβδομάδας δεν είναι ούτε για συναυλίες ποπ τραγουδιστών ούτε για ποδοσφαιρικούς αγώνες. Είναι για ένα συνέδριο για τον κομμουνισμό που συγκεντρώνει δεκάδες ονόματα της διεθνούς μαρξιστικής […]

    9102 λέξεις 24/07/2016
  • Ένας υποθετικός κομμουνισμός

    Στο τελευταίο του βιβλίο, Η κομμουνιστική υπόθεση (Badiou, 2009), ο Αλέν Μπαντιού στοχάζεται σχετικά με την έννοια της αποτυχίας. Ωστόσο, κάνοντας έναν συνοπτικό απολογισμό του 20ού αιώνα, «τι ακριβώς σημαίνει αποτυχία» όταν μιλάμε για αποτυχία του κομμουνισμού; Πρόκειται για μια αποτυχία ριζική, για μια ολοκληρωτική παραίτηση από το ζήτημα της χειραφέτησης; Ή αφορά μόνο τη μορφή, ή την πορεία που διερευνήθηκε για […]

    5982 λέξεις 24/07/2016
  • Το ρεύμα του «μπολσεβικισμού»

    Με τη νίκη του κόμματος του Λένιν στη Ρωσία, η έννοια του κομμουνισμού αποκτά ένα νέο περιεχόμενο, καθώς ταυτίζεται πλέον −σε μεγάλο βαθμό− με τον «μπολσεβικισμό». Ο νέος αυτός κομμουνισμός μαζί με τις προεπαναστατικές του καταβολές αναδεικνύεται σε ένα νέο ιδεολογικό, αξιακό, πολιτικό και οργανωτικό ρεύμα, το οποίο εμφανίζεται διεθνώς ως ριζικά ανταγωνιστικό τόσο απέναντι στα αστικά όσο όμως και στα μέχρι […]

    8301 λέξεις 24/07/2016